Obesitas: Eigen schuld, dik... lijf?

De maatschappij door Esther

"...Ernstig in dit verhaal is de constatering dat er op steeds jongere leeftijd sprake is van obesitas. Maar niet alleen kinderen en jongeren kampen met zwaarlijvigheid of vetzucht. Ook ouderen worden steeds zwaarder, met alle medische gevolgen van dien.”

'Eervolle vermelding'

Bovenstaand nieuwsbericht kwam mij begin deze week ter oren. Er werd kort verteld dat het naar verwachting niet lang meer zou duren, voordat kanker niet meer doodsoorzaak nummer één is. Deze twijfelachtige eer wordt overgenomen door obesitas, ook wel bekend als extreem overgewicht en vetzucht. Kortom, steeds meer mensen in Nederland zijn te dik, en dat beperkt zich niet tot een onderkin of een lovehandle hier en daar. We hebben het hier over extreem overgewicht. Overgewicht in zulke mate dat het dodelijk wordt. Is het echt een ziekte of is het een geval van eigen schuld, dik…. lijf?

Hoe ontstaat overgewicht?


Er wordt pas gesproken over overgewicht wanneer je zó zwaar bent dat je gezondheid in gevaar komt. Overgewicht heeft allerlei andere klachten tot gevolg, zoals diabetes, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. Verder komt het je beweging natuurlijk ook niet ten goede. Je zit gevangen in je lijf en je bewegingen worden daardoor beperkt. Dat zorgt voor een verdere verslechtering van je gezondheid. Iedereen kent het wel in bepaalde mate, wij vrouwen vooral in onze maandelijkse feestweek. We voelen ons ongelukkig, eten uit emotie een hoop ongezonds, daarna voelen we ons schuldig en dat zorgt er misschien zelfs wel voor dat je, hoe tegenstrijdig ook, alleen maar meer gaat eten - ook al weet je dat het slecht voor je is. Het is een soort vicieuze cirkel die blijkbaar in steeds meer gevallen volledig uit de hand loopt. Stel je voor dat je op een gegeven moment niet meer in de stoelen van een vliegtuig, trein of openbare gelegenheid past. Je voelt je dan ongemakkelijk en je schaamt je. Wat is dan de reactie? Juist: eten.

Wilskracht?


Toch wordt er ook vaak sceptisch gesproken over de ‘ziekte van deze eeuw’, zoals obesitas ook vaak genoemd wordt. Velen beweren dat het een kwestie is van wilskracht: als je wat sterker in je schoenen staat en het eten niet naar binnen propt, volgt er ook geen obesitas. Kortom, elke gram die je aankomt, heb je er zelf aangegeten. Gewoon stoppen met (ongezond) eten en het probleem is opgelost. Verder wordt obesitas vaak weggeschreven als een luxeprobleem. Zie je mensen in Ethiopië al klagen over obesitas, en het feit dat ze het niet kunnen helpen dat ze zichzelf een slag in de rondte hebben gegeten? Nou dan.

Hieronder een quote uit Elsevier, uit de column Dik zijn is je eigen schuld (een vrij veelzeggende titel):

"Nu lijkt dikte mij geen ziekte, maar eerder het gevolg van onmatigheid en een gebrek aan zelfbeheersing en wilskracht. Ik weet dat het lang duurt om calorieën te verbranden, maar hoe lang duurt het wel niet om tientallen kilo’s te zwaar te worden?


En wat moet er in vredesnaam nog meer gebeuren om mensen duidelijk te maken welk eten wel en niet gezond is? De informatie op spullen uit de supermarkt beslaat vaak al de voor- én achterkant van het gekochte artikel. Zijn er werkelijk mensen die zich verbazen over het feit dat een dieet van alleen McDonald’s ongezond is? Kijkt er nog iemand op van de mededeling dat een wortel gezonder is dan patat? Wie dik is, heeft dat helemaal zelf voor elkaar gekregen, door langdurig stug door te eten. Vervelend om dat toe te geven, makkelijk om te kreunen en te steunen en de ziektekostenverzekering om een maagverkleining of maagband te vragen." (Bron: Elsevier)

Een echte ziekte
Een andere groep mensen stelt juist dat er niet te luchtig gedacht moet worden over obesitas, en dat het gezien moet worden als een ziekte die met medicijnen behandeld moet worden. Het zit in het DNA en is dus aangeboren, zo wordt er gesteld. Verder spelen natuurlijk ook andere factoren een rol, zoals opvoeding, gedrag en omgeving. Deze factoren kunnen het zelfbeeld van de persoon in kwestie flink beïnvloeden, en kunnen er op die manier voor zorgen dat iemand in zo’n vicieuze cirkel beland.

Wat vinden jullie? Is obesitas volgens jullie een ziekte of is het een geval van ‘moet je maar niet zo veel vreten’?