Mijn mening: Speciaal onderwijs, gericht op het kind?

De maatschappij door Redactie Ze.nl

Op mijn school gebeurden dit soort dingen geroutineerd. Een leerling die iets weigerde en daarin volhardde, kon rekenen op een pak rammel, schoppen of om door elkaar geschud of uit de klas gesleept te worden. Voor mijn ogen tuigde de leerkracht klasgenoten af. Ook intimidaties zoals schreeuwen en dreigen, waren hier 'gewoon'.

Wie in bizarre omstandigheden opgroeit, ontwikkelt een bizar gevoelsleven. Zo ben ik gewend geraakt aan geweld. Niet dat ik gewelddadig naar anderen ben, maar van binnen reken ik nog steeds op agressie. Inmiddels zit ik op kickboksen. Het heeft weken geduurd voordat ik de sportleraren ook maar een beetje vertrouwde en zelfs na maanden is dat vertrouwen nog broos. Als er iemand naar me toe liep, werd ik zenuwachtig. Het heeft lang geduurd voordat ik doorhad, dat de sportleraar niet op me afliep om me iets aan te doen of omdat ik de les saboteer (een beschuldiging die ik vaak moest ontvangen op het speciale onderwijs), maar om bijvoorbeeld iets nog een keer voor te doen of uit te leggen. Je zou denken dat het voor een autist op een speciale school veiliger zou zijn, dat een reguliere kickboksvereniging toch een harder wereldje is. Schijn bedriegt.

De ZMOK school (Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen) waar ik van mijn twaalfde tot mijn achttiende heb gezeten, schijnt niet uitzonderlijk te zijn met gewelddadige praktijken, want ik heb van meer mensen gehoord dat het juist met deze scholen slecht gesteld is en dat docenten losse handjes hebben. Wat een mokerslag is op het toch al wankele evenwicht van autistische kinderen. Wat me nog steeds verwondert is hoe dit structureel heeft kunnen en mogen plaatsvinden. Al die leerlingen hebben toch ook ouders? Wisten die van niets? Hebben die nooit een klacht ingediend? In mijn geval in elk geval niet. Alsof het autisme een vrijbrief is om iemand ervan langs te geven. Welke rechten of regels beschermen deze kinderen? Want aan de andere kant konden leerlingen zeker niet straffeloos elkaar of zelfs een meubelstuk te lijf gaan. Zelf heb ik ook nooit aangifte gedaan. In plaats daarvan heb ik mijn ervaringen verwerkt in een autobiografische roman.

Toch bestaan mijn ervaringen niet alleen uit ellende. Zo waren er ook momenten dat de leerkracht gunstig gestemd was, of dat ik wat af lachte met klasgenoten. Wat nog het meest telt: er werkte een toegewijde zachtaardige lerares, waar ik helemaal idolaat van van: Luka. Zij was oprecht en onopgesmukt. In mijn boek Collision. De catastrofe heeft Luka allerlei rollen: een lieve, betrokken spelbegeleidster, een zonderlinge fascinerende vrouw, een verlosser, engel en een tragisch figuur.

De school probeerde mijn oprechte liefde voor Luka te ontmoedigen. Terwijl dit lichtpunt me juist overeind hield, iemand met wie ik een liefdevol contact op kon bouwen. Op school mocht je geen gevoelens hebben die verder gingen dat iemand mogen of iemand niet mogen.

www.dus-sarah-morton.nl