Ik & mijn studie: Muziekwetenschap

Werk & studie 15 jaar geleden door Marieke_B

Ik studeer Muziekwetenschap aan de Universiteit Utrecht, daarnaast volg ik ook bijvakken aan de Universiteit van Amsterdam. Dit gebeurt via een universitaire studie in Amsterdam (Muziekwetenschappen) en Utrecht (Muziekwetenschap). Van oudsher is het zo dat Utrecht zich meer richt op de oude muziek en Amsterdam op de etnomusicologie. Dat betekent het bestuderen van muziek uit andere culturen.

Wat houdt het in en welke vakken krijg je zoal?
Wat Muziekwetenschap is, vind ik altijd moeilijk om precies uit te leggen. Mijn Prisma woordenboekje zegt: "Muziek' v toonkunst" en "Wetenschap v [-pen] geheel van kennis". Letterlijk genomen is Muziekwetenschap dus "het geheel van kennis met betrekking tot de toonkunst", oftewel: het felbegeerde "alles over muziek" dat ik zo graag wil leren.

In de studiegids van de Universiteit Utrecht staat: "Beethoven en Mozart worden gerekend tot de grootste componisten aller tijden. Maar waarom eigenlijk? Wat maakt nu dat je de muziek van de ene componist wel mooi vindt en die van de anders niet? En hoe werden beide componisten in hun tijd gezien?" Dat soort vragen kun je tegenkomen als je Muziekwetenschap gaat studeren. Maar je leert bijvoorbeeld ook van alles over instrumentenkunde, akoestiek en muzikale tekstkritiek. En uiteraard is er ook ruimte om zelf muziek te maken.

Muziekwetenschap is de ideale studie voor mensen die graag naar muziek luisteren en meer willen dan de hele dag zelf muziek maken. Voor mensen die geïnteresseerd zijn in de historische en sociologische achtergronden van muziek. Kortom, voor de echte liefhebbers."

Hoe kwam je erop om dit te gaan studeren?
Ik zat eerst op het conservatorium in Tilburg, waar ik de vooropleiding deed, met eerstejaars vakken erbij. Toen merkte ik, dat ik veel en veel meer over de muziekgeschiedenis wilde leren dan wat we daar kregen. Dus Muziekwetenschap was daarna een logische stap!

Ik vind het ook erg belangrijk dat er zo'n vakgebied als Musicologie bestaat. Waarom is soms moeilijk uit te leggen. Als de vuilnismannen een week niet werken, heeft iedereen er last van, maar als de musicologen een week niet werken...? Gelukkig ligt het niet zo zwart-wit en zijn we wel degelijk relevant.

Want de huidige musici maken steeds meer gebruik van de kennis van musicologen om tot historisch verantwoorde uitvoeringen (en opnames) te komen en, als logisch gevolg, verdiepen instrumentenbouwers zich steeds vaker in de bouw van oude instrumenten.

De belangstelling voor de historische en de theoretische kanten van muziek is niet altijd zo groot geweest als in de 20e eeuw, maar heeft wel altijd bestaan bij wetenschappers, historici, musici, dirigenten, monniken, schrijvers, componisten... en andere nieuwsgierige mensen!

Wat vind je er zo leuk aan?
Me met muziek bezighouden is wat ik het liefste doe. Ik zou heel erg graag iets willen betekenen voor de muziek en voor latere generaties. En daarnaast wil ik graag van mijn hobby (muziek) mijn beroep maken en tegelijkertijd mijn hobby's (piano & cello) behouden. De perfecte balans tussen hobby en beroep heb ik gevonden in mijn eigen tijdschrift, Encore!Magazine, waarin ik lekker kan knutselen, componeren, schrijven en al mijn musicologische interesses in los kan laten.

En wat Muziekwetenschap voor mij is? Dit lijkt een duivelse poging om de kleuren van de wind te schilderen, maar goed, als ik er één aspect uit mag lichten, zou ik concluderen: voor mij is Muziekwetenschap het samenkomen van gevoel en verstand, in alle opzichten.

Op welke functies kun je solliciteren als je afgestudeerd bent?
Je kunt er echt alle kanten mee op. Cd's produceren, voor de klas, in de organisatie van een orkest, door in de wetenschappelijke wereld, PR-medewerker van een impresario... noem maar op. Zelf wil ik het liefste freelance blijven werken en ook daarin is werk zat.

Iedere muziekliefhebber leert en geniet van de muziekwetenschappelijke publicaties, die hem achtergrondinformatie verschaffen over de muziek zelf, componisten, vertolkers en de sociaal-maatschappelijke omgeving waarin een muziekstuk geplaatst is. Mijn conclusie: via de wetenschap kan de kunst op een hoger niveau gemaakt en bestudeerd worden.

De teksten in cd-boekjes, tijdschriften en programmaboekjes. De lezingen ter inleiding van een concert en de recensies achteraf. Allemaal het werkterrein van de muziekwetenschapper. Maar dat terrein kan ook luchtig zijn, zoals in mijn eigen tijdschrift Encore!Magazine. Dat is echt voor jongeren en die doelgroep spreekt me erg aan.

Je ziet, Muziekwetenschappers denken, spreken en schrijven op verschillende manieren - die verschillende mensen aanspreken - over een vrijetijdsbesteding die bijna alle mensen aanspreekt.

Wij musicologen-in-spé gaan onze muzikale erfenis beheren. Nieuwe uitgaven verzorgen, oude taxeren, restaureren en compleet maken. Concerten en cd's toelichten en televisie maken om de muziek onder de aandacht van de mensen te brengen en te houden. Contact zoeken met de media. Maar niet voor onszelf en ook niet alleen voor de Almachtige. Wij willen dat voor de muziek zelf.

Zijn er toelatingseisen?
Nee, die zijn er niet. Je hoeft dus, om Muziekwetenschap te studeren, niet zelf de sterren van de hemel te kunnen spelen. Daardoor denken mensen soms, dat het een opleiding is, voor mensen die niet goed genoeg zijn voor het conservatorium. Maar dat is onzin. Ik heb allebei gedaan en weet dat het gewoon heel verschillende opleidingen zijn, die andere eisen aan je stellen.

Over de ingangseisen geeft de website van Muziekwetenschappen in Amsterdam een kort, maar krachtig antwoord: "De bachelor vraagt geen muzikale hoogstandjes van je om toegelaten te worden, maar je moet wel het notenschrift beheersen. [......] Verder is het van belang dat je een muziekinstrument bespeelt en dan het liefst een instrument waarop je samenklanken kunt spelen."

Dat zou dan, samen met een willekeurig vakkenpakket op het VWO, genoeg moeten zijn om deze studie te doen. Maar al tijdens de eerste colleges viel het me op dat je voor goede cijfers meer vaardigheden nodig hebt, die niet iedereen tijdens zijn VWO leert, zoals een goede beheersing van de Engelse taal en een redelijke kennis van de West-Europese geschiedenis. Verder helpt het behoorlijk als je goed bent in Duits (en evt. Frans, Italiaans, Russisch...), de grondbeginselen van de harmonieleer snapt en over een vlotte pen beschikt.