Product: In bad met Rituals

Lichaam 14 jaar geleden door Redactie Ze.nl

Het is een badolie met de naam ‘Heavenly Hammam’. Twee tot drie dopjes bij het warme stromende badwater was voldoende. De geur van eucalyptus die opsteeg uit het bad ging direct aan de haal met mijn fantasie. Het voerde mij mee naar oude en exotische culturen, weidse landschappen en natuurlijk naar de hammam.

De hammam is gestoeld op eeuwenoude tradities en technieken. Een boeiende mix tussen de Oosterse en Westerse badcultuur; tot op de dag van vandaag een dagelijkse reiniging voor miljoenen mensen. De traditionele hammam grijpt terug op de Griekse en Romeinse badcultuur.

De Oude Grieken

De Oude Grieken creëerden in iedere stad van betekenis een gymnasium. Een plaats voor militaire, atletische en intellectuele training. Hier werd veel aandacht besteed aan lichaamsverzorging. Onder meer met behulp van zweetbaden, koude stortbaden en zwembaden. De sanitaire inrichting kenmerkte zich als simpel en functioneel, met een hete stoomoven en eenvoudige vloerverwarming.

De hammam cultuur

Meer dan duizend jaar hebben de volkeren van Klein-Azië de Griekse en Romeinse kennis en kunde bewaard, vervolmaakt en verspreid, waaronder de badcultuur en alle techniek die daarbij hoort: de hammam. De eerste hammams verschenen in de Middeleeuwen in Jordanië. Men bouwde in een vaste volgorde eerst een minaret, een moskee en dan een hammam.

En dat gebeurde in heel Klein-Azië en Noord-Afrika, van Damascus tot Marakesj. Maar ook bijvoorbeeld op het Griekse Rhodos en in Zuid-Spanje: Cordoba, Toledo, Ronda en uiteraard Granada… de badzaal van het Alhambra in Granada is wereldberoemd. Maar nergens komt de hammam cultuur zo tot bloei als in Turkije.

Revival van het badhuis in West-Europa

Pas in de Renaissance raakt het grootstedelijke Europese luxe badhuis beperkt in zwang. Let wel, als exclusieve instelling en dus niet als openbare gelegenheid. En nog later, in de twintigste eeuw, kwamen er voor gewone Europeanen ‘Wasch en Badinrichtingen’. Niet meer dan een publieke douche die tot omstreeks 1960 dienst heeft gedaan: vanaf die periode beschikt Nederland en masse over volwaardig, eigen sanitair dankzij de sterk toegenomen welvaart. Vanaf dat moment worden er door de komst van immigranten in onder meer Den Haag, Amsterdam en Utrecht hammams opgericht. West-Europa maakt op grote schaal kennis met één van de meest oorspronkelijke, rijke en boeiende fenomenen van de antieke én moderne beautywereld.

In de hammam

De kleine lichtopeningen, het mysterieuze schijnsel, de prachtige en toch ingetogen decoratie en de serene sfeer. De hammam heeft een heel eigen, vrouwelijk karakter en bestaat uit drie verschillende ruimtes. De camekan is een soort 'kleedruimte'; de sogukluk is de ruimte tussen de camekan en het hart van de hammam, de hararet. Dit laatste is het mooiste gedeelte van het badhuis en is betegeld met marmer. In het midden bevindt zich een grote marmeren plaat die wordt verwarmd door houtvuur in de stookkelder.

Hammam bezoek

Traditioneel kunnen er bij binnenkomst verzorgingsproducten gekocht worden, zoals zachte olijfzeep, maar ook haarverzorgingsmiddelen en producten voor de mondverzorging. Vroeger liep men in de badruimte op een soort houten sandalen. Het hammam bezoek - voor mannen en vrouwen strikt gescheiden en in principe vóór het bezoek aan de moskee - is een wereld op zich. Een prachtig, praktisch reinigingsritueel, een spirituele voorbereiding en een sociale aangelegenheid. Bovenal is het voor vrouwen een unieke publieke privé-plek waar zij helemaal zichzelf kunnen zijn.

Mijn oordeel

Heavenly Hammam is een ware verwennerij. De geur werkt ontspannend, maar het mooiste is nog dat het je huid zacht en soepel maakt. Een body lotion kan je rustig achterwege laten, want de badolie heeft een verzachtende en hydraterende werking op je huid. Of het nu de naam, de geur of mijn fantasie is, ik kreeg echt een beetje het gevoel dat ik mijn eigen privé hammam had gecreëerd. Misschien steek ik er de volgende keer wat kaarsjes bij aan, wijntje erbij, beetje scrubben…. Ik heb er nu al zin in!