13 tips om (enigszins) met een depressie te dealen

Je hebt nergens meer zin in en bent (bijna) voortdurend somber. Dit duurt alleen niet een weekje, maar al we-ken, of misschien zelfs maanden. En dus besluit je – heel verstandig – aan de bel te trekken. Nadat je huisarts heeft besloten je door te sturen voor psychische hulp, is daar de diagnose: je blijkt depressief. Je hebt dus niet ‘even een dipje’, maar een rotaandoening. Dat is op zichzelf al moeilijk om te horen, maar: hoe deal je ermee? 13 tips die je kunnen helpen, al is het maar een beetje.

 
1. Zoek hulp
Een gepaste behandeling is belangrijk als je depressief bent. Het is dan ook goed te weten welke hulpmogelijkheden je hebt en dat je daar gebruik van kunt maken. Het kan een behoorlijke drempel zijn de hulp van een psycholoog (of psychiater) in te schakelen, maar deze persoon is ervoor opgeleid (jaren, zelfs) jou te helpen. Daarnaast: een klinische depressie is dan wel niet zichtbaar, maar wel een ziekte. Waarom zou je met een gebroken been wel hulp zoeken, en met een depressie niet?

2. Praat

Praat. Met je huisarts, met je psycholoog, met je psychiater (als je die hebt), met iemand die hetzelfde heeft meegemaakt of meemaakt als jij, met iemand die je vertrouwt. Praten over hoe je je voelt en over je depressie is moeilijk, maar er zullen mensen zijn die zich in je herkennen – en dat is soms al genoeg om kracht uit te halen. Deze strijd voer je weliswaar zelf, maar als je wilt, niet alleen.

3. Mijd mensen die je niet (willen) begrijpen

Depressie is een ongrijpbare ziekte, maar dat wil niet zeggen dat mensen uit onwetendheid maar met allerlei kwetsende woorden mogen strooien. Veelgehoorde opmerkingen: “Depressie heb je zelf in de hand” en “mensen die een depressie hebben, moeten een schop onder hun kont krijgen”. Als iemand dit zegt, zeg “o”, loop weg en keer niet meer om. Je hebt namelijk mensen nodig die je steunen – no matter what.

Huil. Zo veel je wilt, zo veel je kunt. Het kan een drempel zijn om het te doen, want je voelt je al zo rot, maar een paar troostende armen en warmte kunnen je toch de kracht geven verder te gaan. Laat eruit wat eruit moet, en bovenal: laat je troosten.

5. Probeer (gezond) te blijven eten

Sinaasappelen persen en een lekker ontbijtje voor jezelf in elkaar flansen is het laatste waar je zin in hebt als je een depressie hebt, maar je kunt het jezelf gemakkelijker maken door te letten op je behoeftes (al zijn die soms ver te zoeken). Vind je bijvoorbeeld brood met aardbei normaal lekker? Zorg dat je dit in huis hebt, zodat de drempel om iets te maken, minder groot is.

6. Blijf dingen doen, zo goed en zo kwaad als het gaat

Blijf, al gaat het in slakkentempo, dingen ondernemen. Dit zijn dingen die ‘moeten’ (de afwas), maar ook dingen die ‘mogen’ ( een serie kijken, of lezen). Dat is makkelijk gezegd als je nérgens zin in hebt, maar het idee is dat je door dingen te ondernemen, een vicieuze cirkel doorbreekt. Door namelijk op de bank te blijven zitten en passief te zijn, haal je nergens bevrediging uit, waardoor je zo mogelijk depressiever wordt, wat weer tot passiviteit leidt, wat er weer voor zorgt dat je nergens voldoening uithaalt, waardoor… enzovoort. Je hulpverlener zal je maar al te graag helpen met het maken van een goede, reële dagbesteding.

Beweeg, hoe lastig dit ook is. Frequent sporten (bijvoorbeeld hardlopen) heeft een positief effect op depressie: je maakt de natuurlijke blijmaker endorfine aan en je zult minder snel gestrest zijn, waardoor je wat beter in evenwicht blijft. Lukt het (even) niet te sporten? Probeer dan eens of je dagelijks een wandeling kunt maken. Gaat dat niet? Loop desnoods een rondje om of in je huis. Iedere frisse neus die je haalt, iedere stap die je zet, is er één.

8. Wees niet te hard voor jezelf

Een dagbesteding is verstandig, maar het zal weleens voorkomen dat je soms iets moet of wilt doen, en het dan toch niet lukt. Waarom? Te moe, te somber, of allebei.

Hoewel het vervelend is dat iets niet gegaan is zoals het moest, is het niet zo dat je voor je lol iets niet hebt uitgevoerd. Waarschijnlijk heb je het geprobeerd, maar lukte het gewoon echt niet. Onthoud dat depressie zo werkt – het legt je soms lam en nee, daar vraag je niet om. Lukt iets vandaag niet? Bekijk op een ander moment of het je wél lukt. Ook: haal moed uit de dingen die je voor elkaar krijgt. Stapeltje tijdschriften opgeruimd? Heel goed!

9. Let op je energie

Een depressie vraagt veel van je. Luister daarom goed naar je lichaam. Heb je bijvoorbeeld het idee dat je alleen een bejaardentempo aan kunt houden? Doe dit dan ook gewoon. Bekijk daarnaast goed aan wie je je energie besteedt (naast aan jezelf). Als dat betekent dat je die vriendin vandaag niet op bezoek kunt hebben, spreek dit dan ook (aardig) uit. 

Bij een depressie hoort vermoeidheid, piekeren en vaak ook stress van de depressie zelf. Om dit te verminderen en wat meer rust te krijgen, kun je ontspanningsoefeningen doen, maar er zijn ook mensen die baat hebben bij meditatie, yoga of mindfulness, een manier om je bewust te worden van je gedachten en ze daardoor ook weer los te kunnen laten. Het effect van deze rustgevende activiteiten? Je zult (bij frequent herhalen) wat minder moe en gespannen zijn, en dus minder snel uit evenwicht worden gebracht.

11. Noteer die schaarse lichtpuntjes 

Maak een lijstje van de dingen die je (al is het maar even) toch nog hebben laten glimlachen. Nee, de depressie tover je er allesbehalve mee weg. Maar het kan je helpen om, als je het volgende diepe dal weer ingaat, je eraan te herinneren dat je op een ander moment toch even kon (glim)lachen. En dit kan je misschien wat moed geven.

12. Idee? Go with it

Doe wat je denkt dat je moet doen. Is dat op een blog je hele ziekteproces bijhouden? Een schilderij maken waarop je al je boze en verdrietige gevoelens botviert? Een collectie mutsen en sjaals breien – doelloos – voor een heel weeshuis? Zodra je ook maar even het idee hebt dat iets goed of fijn is om te doen: ga je gevoel achterna. Genieten hoeft niet. Maar als je ook maar een nanoseconde iets fijns voelt: onthoud het.

Hoewel je zelf het nodige doet om je herstel te versnellen, blijft het gegeven dat een depressie tijd kost. Medicijnen kunnen een uitkomst zijn, maar zijn eerder een hulp- dan een tovermiddel. Ook met therapie is je depressie niet met een week verdwenen. Dit kan tegelijkertijd ook juist een troost zijn: het is niet raar dat je na een paar weken of maanden nog niet je vrolijke zelf bent. Evenmin is het vreemd dat je nog steeds goed op je energie moet blijven letten. Gun jezelf dus de tijd en rust beter te worden, net als dat je dat bij iedere andere ziekte zou doen.

Heb jij weleens een depressie gehad? En hoe ging jij daarmee om?