Geen paniek! Dit is waarom je menstruatie te laat kan zijn (en het betekent niet dat je zwanger bent)
Ook als je zeker weet dat je niet zwanger bent, kan een te late menstruatie toch voor onzekerheid en stress zorgen. Het helpt dan om te begrijpen wat zo’n vertraging kan veroorzaken. Van veranderingen in je leefstijl tot medische oorzaken: je cyclus reageert op meer dan je misschien denkt.
Dit is waarom je menstruatie te laat kan zijn
1. Stress
Iedereen gaat anders met stress om, maar het kan wél invloed hebben op je cyclus. Door stress stijgt het cortisolniveau in je lichaam en dat kan de ovulatie vertragen doordat de afgifte van het luteïniserend hormoon (LH) wordt geremd. Zonder LH vindt er geen eisprong plaats. Dat kan ervoor zorgen dat je cyclus korter, langer of zwaarder wordt, dit verschilt per persoon. Grote levensveranderingen zoals verhuizen, een nieuwe baan of heftige familieproblemen kunnen zo’n hormonale verstoring veroorzaken. Gelukkig is het meestal tijdelijk. Gynaecoloog dr. Barbara Levy legt uit aan: "Meestal verdwijnen die veranderingen weer zodra we stoppen met het aanmaken van grote hoeveelheden stresshormonen."
2. Gewichtsschommelingen
Een sterke verandering in gewicht, omhoog of omlaag, kan de menstruatie beïnvloeden. Bij aanzienlijk gewichtsverlies kunnen de hormonen FSH en LH zelfs tijdelijk stoppen met aanmaken, waardoor de eierstokken niet goed gereguleerd worden en de cyclus uit balans raakt. Ook gewichtstoename kan problemen geven. Bij mensen met obesitas raken hormonale processen soms verstoord, wat een onregelmatige of late menstruatie kan veroorzaken.
3. Verstoorde slaap
Een slechte nacht hier en daar is niet meteen een probleem, maar een langdurige verstoring van je slaappatroon, bijvoorbeeld door nachtdiensten of slapeloosheid, kan de hormoonhuishouding wel beïnvloeden. Slaap en menstruatie hangen nauw samen. De National Institute of Health (NIH) schrijft: "Onregelmatige menstruatiecycli worden ook geassocieerd met slaapproblemen (zoals insomnia) en met slaperigheid overdag. Aan de andere kant hangt een langere slaapduur samen met minder menstruele onregelmatigheden."
4. Veel en intensief sporten
Zwaar sporten kan een flinke impact hebben op je hormonen, zeker als je lichaam hierdoor in een constante energietekort belandt. Dat geldt niet alleen voor topsporters: ook iemand die plotseling extreem intensief gaat trainen kan veranderingen in de menstruatie merken. Professor Nancy Williams (Penn State University) zegt hierover: "Het hangt er niet alleen vanaf hoeveel calorieën je verbrandt. Maar als je door het sporten energie verbruikt die je eigenlijk nodig hebt voor dagelijkse lichaamsprocessen, kan dat problemen veroorzaken."
5. Leeftijd
Onregelmatige of uitblijvende menstruaties komen veel voor in twee levensfases, namelijk in de eerste jaren na je eerste menstruatie, omdat de cyclus nog ‘ingeleerd’ moet worden en in de overgang naar de menopauze. Bij jongeren is de cyclus vaak nog onvoorspelbaar.
6. Medische aandoeningen
Sommige gezondheidsproblemen kunnen een late menstruatie veroorzaken. Een bekende is PCOS. Mensen met PCOS hebben vaak meer follikels dan gemiddeld, waardoor het langer duurt voordat er één dominante follikel ontstaat die een eisprong veroorzaakt. Soms vindt er zelfs helemaal geen eisprong plaats en blijft de menstruatie weg. Ook aandoeningen zoals diabetes en schildklierproblemen kunnen de cyclus ontregelen. Belangrijk dus om ook altijd even een bezoekje aan de dokter te brengen als je twijfelt.