Sterrenschrijfsel: Saskia Profijt

Ambitie en de Nederlandse vrouw

Maar liefst vierenzestig procent van hogeropgeleide vrouwen in Nederland geeft aan niet gedreven te worden door ambitie, zo konden we onlangs in Pauw & Witteman horen van de editor van de nieuwe zakenglossy Jackie. Dit moet een klap zijn in het gezicht van de derde-golffeministen. Niks glazen plafond, niks mannenkartel. We hebben er gewoon geen zin an. Daartegen helpt geen wet op gender-balance of een ludieke ingezonden brief aan de informatrice.

Dit roept meteen de vraag op of er wel behoefte is aan een zakenglossy: toegegeven, het idee van gaan werken in een kek mantelpakje met hoge, autoriteit-uitstralende laarsjes is aantrekkelijk, maar helaas is de realiteit voor de meesten van ons, werkende vrouwen, niet zo glansrijk. Integendeel. Wij hebben op de werkvloer doorgaans te kampen met (en ik doe een greep) chronische vermoeidheid, stress, verveling, stress door verveling, uitputtingsverschijnselen door verveling, uitputtingsverschijnselen door het continu op je hoede moeten zijn voor vuisten die in je gezicht kunnen worden geplant, de wekker die afgaat in het pikdonker en dat je dan op moet staan, lunchpauzes, vergaderingen, collega's in het algemeen, collega's tijdens teambuildingsdagen, stress omdat je je zo hebt moeten inhouden bij de teambuildingsdagen ('nog even en ik duw die fokking klootzak van het vlot af'), toetsen, testen, onderzoekslijsten, persoonlijke ontwikkelingsplannen, functioneringsgesprekken, beoordelingsgesprekken, 360 graden gesprekken, en ga zo maar door. Werken is, voor het overgrote merendeel van ons, niet leuk. En wie zegt dat het wel zo is, is een jokkebrok. Nee, wordt er gezegd, vrouwen moeten werken, zodat ze zich kunnen ontplooien. Vrouwen vinden vervulling in hun werk. Ooit wel eens rondgekeken in een overvolle wagon van de Nederlandse Spoorwegen rond halfnegen 's ochtends? Ook zo overdonderd geraakt van die verwachtingsvolle koppies die zich verheugen op het moment dat ze weer de drempel van het achttien-verdiepingentellende kantoorgebouw over mogen huppelen om zichzelf daar eens heerlijk te ontplooien? Anderen zeggen dat werken goed is voor onze sociale contacten. Haal je even de zure gezichten van bepaalde collega's voor de geest, zeg ik, en realiseer je dat je je sociale contacten veel beter kunt zoeken in de kroeg op de hoek.

Nog een argument tegen het hebben van een baan is dat het slecht te combineren valt. Het meest prangend wringt werk met de zorg voor kinderen, kwakkelende ouders en de buurman die zijn heup gebroken heeft. (Feministen houden niet van zorgen voor. Ze besteden kinderen, ouders en buren, samen met de vuile was en de zorg voor het huishouden, liever uit aan derden. Ze zeggen dat dit banen creëert - jawel, daar zaten we als vrouw op te wachten, nog meer ellendige banen die wij doorgaans moeten doen en die worden gereguleerd door een reeks zuurkijkende bazen en inspecteurs (m/v).) Maar als je er goed over nadenkt zijn er nog veel meer bezigheden die slecht te combineren zijn met werken: een avondje slempempen met vrienden in de kroeg, bijvoorbeeld, of uitslapen, een driegangendiner voorbereiden, koffiebonen op de juiste temperatuur branden, vissen, op een motor naar Iran rijden, het van voor tot achter bekijken van alle etappes van de Tour de France (en het onder werktijd stiekem beluisteren van Radio Tour de France wordt door bazen en collega's niet op prijs gesteld, heb ik gemerkt). Anders gezegd, díe dingen die het leven volgens velen van ons de moeite waard maken, zijn slecht of niet te combineren met een baan.

Leven is lijden, zegt Buddha. Dat is zo en er valt niets tegen te doen. Ik put hoop uit het feit dat Nederlandse vrouwen zich niet gek hebben laten maken door op macht beluste seksegenoten die maar blijven roepen dat we topbanen moeten ambiëren en full-time moeten werken. Deze dames zijn niet anders dan puriteinse kapitalisten, er op uit om een overwerkt deel van de samenleving nog verder uit te buiten voor gewin van de eigen soort. Hoed je voor deze vrouwen. Voor je het weet, sta je hun huis schoon te maken.